Tô Hải - Phấn đấu ký số 6: Phải gọi bọn chúng bằng đồ mặt... gì?

Tô Hải

Theo blog Tô Hải

Sau hơn một tháng dưỡng bệnh, quyết không để ý gì đến thời sự nước trong, nước ngoài, hôm nay trở lại nhà, thấy có nhiều bạn chúc sức khoẻ cầu mong cho tớ... đừng chết vội để tiếp tục viết những bài kí vừa làm vui cho thiên hạ, vừa chích một vài mũi kim nho nhỏ vào đít con voi. May ra có góp sức làm cho xã hội tiến lên dân chủ, tự do, công bằng, văn minh hơn không. Thế là, dù sức khoẻ đang ở tình trạng sắp xuống hố, tớ cũng cố gắng viết lên một vài ý kiến nói toạc móng heo mấy điều mà gần đây đọc trên mạng tớ thấy mọi người nhất là các nhà khoa học lý luận, các nhà sỹ phu thứ thiệt nói thì nhiều nhưng có cái điều cần nói thì hình như họ để giành cho tớ hay sao ấy! Thế là tớ nổi hứng lên quên luôn cả cái con mẹ thần chết đang cầm liềm đứng mấp mé bên cửa sổ bằng bài viết sau:

PHẢI GỌI BỌN CHÚNG BẰNG ĐỒ MẶT... GÌ???

Lần này, bọn chúng không chỉ là những bọn lau nhau, tép riu, ruồi muỗi, dòi bọ, ở dưới thôn, dưới xã, dưới huyện... Chúng đang phạm vào những tội "trời không dung đất không tha", cướp đất, cướp nhà, cướp cả tha ma, nghĩa địa....

Không phải chỉ là những bọn tham ô hối lộ, chặn tiền cứu trợ của dân nghèo như mấy thằng, mấy con chủ tịch xã, chủ tịch hội chữ thập đỏ, nuốt cả tiền mổ mắt người mù, trợ cấp người sống cũng như người chết.

Không chỉ là những thằng giám đốc, hiệu trưởng, chủ tịch, phó chủ tịch công ty lừa đảo, móc ngoặc cùng bọn giám đốc, phó giám đốc ngân hàng rút tiền của dân hay chặn tiền ăn của học sinh, chặn tiền lương của cán bộ, giáo viên...

Và còn hàng ngàn, hàng vạn "bộ mặt" đen mà chính báo chí của Đảng Cộng Sản vạch trần ra, nhưng tất cả đều bị thời gian và vụ sau nghiêm trọng hơn vụ trước đã làm dư luận lãng quên. Tuy nhiên, trên các blog, các trang web có tín nhiệm do những nhà văn hoá, những nhà khoa học, những tiến sỹ giáo sư thứ thiệt đứng chủ, đều không bỏ qua mà phân tích, mổ xẻ những "hiện tượng không còn là hiện tượng" và tổng kết chúng thành một hệ thống sai lầm không thể sửa chữa của cơ chế chính trị hiện hành!

Có lẽ vì thế, lần này là lần đầu tiên phải có lệnh hoặc cho phép của những nhà lãnh đạo cao nhất (hoặc một nhóm lãnh đạo cao nhất??) nên Ban kiểm tra trung ương mới phanh phui hẳn bộ mặt bẩn thỉu, đen tối của một bọn lãnh đạo "cao thứ nhì" về các tội mà lâu nay, báo chí lề phải vẫn cứ hay gọi bằng một cái tên trừu tượng là bọn "nội xâm".

Được phơi bày ngay giữa thanh thiên bạch nhật, cả trên báo chí lề phải lẫn phát thanh truyền hình là 45 tên cỡ tỉnh uỷ của 12 tỉnh, Tổng giám đốc trực thuộc thủ tướng của 4 tập đoàn nhà nước XHCN lớn mà nếu không được bêu ra ánh sáng, thì có thể phen này, chúng sẽ chui vào Trung Ương, luồn vào bộ chính trị, đoạt ghế tổng bí thư như chơi (!?!!) thì đất nước Việt Nam sẽ biến thành một ổ đĩ điếm, ăn cắp, cướp của, giết người như một lẽ đương nhiên. Chẳng thế mà tên chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang Nguyễn Trường Tô (Hô) dù đã được bêu đi bêu lại trên báo chí, ngày 13/7 vừa qua, vẫn nghênh ngang báo cáo thành tích kinh tế xã hội 6 tháng đầu năm với những thành tích đấu tranh chống tệ nạn xã hội(!!!) của tỉnh Hà Giang trước hội đồng nhân dân!!! Không một đại biểu nào dám mở miệng nhắc đến những điều ban kiểm tra trung ương đã công bố. Không những thế, từ bí thư tỉnh uỷ, bí thư đoàn thanh niên cộng sản, Trưởng Ban Tuyên Giáo Tỉnh các giám đốc kể cả giám đốc công an đều vẫn cho là chưa có bằng chứng hoặc bằng chứng Tô Hô chủ tịch chơi gái cởi truồng có thể là ảnh ghép nguỵ tạo! Rõ ràng đây là một tập đoàn lưu manh có tổ chức có kẻ chống lưng, thậm chí kẻ chống lưng ở ngay sát nách, bên kia biên giới. Tiếp sau đó là sự "dán băng keo" vào tất cả các báo chí và phát thanh truyền hình, công cụ tuyên truyền chính sách của Đảng,(vừa qua đã hơi "quá đà" về "tập đoàn lãnh đạo maphia" tỉnh Hà Giang), phải "câm miệng" đã làm dấy lên những tin đồn, thậm chí có cả đơn kiện ông Rứa vì đã nhân danh Trưởng Ban TH ra "lệnh mồm" nên bọn nội xâm ở biên giới mới hiên ngang phản công lại Ban Kiểm Tra TƯ vì đã có chỗ dựa vững chắc là người có uy quyền nhất trong giới lãnh đạo hiện hành và sắp tới(???) Hư? Thực? ra sao chẳng cần chờ lâu. Cứ theo dõi hơn "30.000 cây bút cách mạng" có thẻ, nếu họ tiếp tục cúi đầu ngậm miệng là biết ngay! Chả cần dùng "biện pháp chuyên môn" để truy tìm cuộc ra lệnh bằng lô-phôn làm gì, trừ phi có ai đó "to bằng" hoặc "to hơn" anh Rứa muốn làm đến nơi đến chốn vụ "xi-căng-đan tình dục" chuyển thành "xì-căng đan chính trị" chẳng phải "có môt không hai, ba, bốn này!"

Riêng vụ nhân danh làm kinh tế xã hội chủ nghĩa của tập đoàn "Phạm Thanh Bình's Brother & son" đã cướp công khai của nhân dân 80.000 tỉ đồng với những thành tích phá hoại, có mục đích và kéo dài chưa từng có trong lịch sử xây dựng kinh tế của bất cứ nước nào thì hiện nay đang được chia lẻ cho các tập đoàn khác (lại tập đoàn!) gánh chịu. Phải chăng đây là một vụ "phi tang" những con số "phá của" khổng lồ, mà nếu có ra toà thì Phạm Thanh Bình khó tránh khỏi tội dựa cột hoặc "tiêm thuốc... bổ".

Những tội tày trời nằm trong phạm vi của luật hình sự rành rành, chả cần đến các nhà tiến sỹ, giáo sư, các nhà kinh tế học cả nước biết tên phải phân tích dài dòng. Vậy mà vẫn phải... "chờ ý kiến" vì bọn này thuộc quyền quản lí của Ban bí thư?! Còn trong đảng thì mới chỉ là "nhắc nhở", "kiểm điểm rút kinh nghiệm", "khuyên nhủ" (trên tình đồng chí!?) không nên "thoái hoá, nên lành mạnh trong sinh hoạt, phải gương mẫu kẻo làm mất uy tín" v.v... Liệu bọn chúng có được một cơ quan pháp luật thực sự độc lập đem ra xử mấy đứa (dù chỉ để làm gương) như vụ xử tử tên Văn Cường Giám đốc Sở tư pháp và đưa ra tòa 3000 nghi can cùng 200 công chức đảng viên chủ yếu trong nghành an ninh và tư pháp của tỉnh Trùng Khánh bên "nước bạn bốn tốt" tháng 7/2010 vừa rồi?

Trong khi chờ đợi, cái gì sẽ xảy ra tiếp theo,... sau đây, tớ chỉ mong các chú nào đó đã có gan tung hê những chuyện động trời này ra ánh sáng hãy tiếp tục tiến lên. Các chú đã cưỡi hổ rồi đó! Khó xuống lắm, coi chừng nó cắn chết tươi đấy! Số phận các chú sẽ tùy thuộc vào Đại hội lần thứ 11 này, tùy vào sự lột xác hổ sẽ dữ hơn hoặc trở thành mèo!

Cũng trong lúc này, trên các báo chí, nhất là báo lề trái, người ta phê phán những hiện tượng đã trở thành bản chất, được chính một cơ quan trung ương đảng bạch hoá ra bằng đủ các cách phân tích về chính trị, kinh tế, chuyên môn và gắn cho những tội phạm kinh tế, đạo đức đó bằng những cái tên thật là hình tượng như "con tàu Titanic Việt Nam", "con tàu Vinasin", "Những con tàu ma" (chỉ 5 con tàu đang bị giữ tại nước ngoài vì không có tiền thanh toán sửa chữa ). "con tầu không bến",... Riêng vụ án Sầm Đức Xương +với Nguyễn Trường Tô và cùng 10 vị tai to mặt lớn trong tỉnh Hà Giang đã bắt ép các nữ sinh dưới tuổi vị thành niên làm tình rồi lại bỏ tù vì tội mại dâm là bọn cầm quyền đĩ điếm + lưu manh +ma cô hoặc một vụ "đảng nhục" chưa từng thấy, kèm theo là hàng loạt những bài thơ bêu riếu, bài bình luận của các nhà văn, nhà thơ nổi tiếng đang phát xấu hổ vì thấy ngượng khi trong mình vẫn còn mang thẻ đảng. (Xin chia buồn cùng "nhạc sỷ, tác rả "Hà Giang quê tôi" và tác giả "Dường lên Mã Pì Lèng"... Tớ đã đọc được không thiếu những lời giận dữ khi gọi những bọn "nội xâm" này là mặt mo, mặt dày, mặt mẹt, mặt thớt, mặt chó, mặt mèo, mặt lợn ... nên đến tớ, chẳng biết cho bọn chúng cái tên mặt gì "hay" hơn vì, theo tớ, bọn này làm gì có mặt để gọi vì chúng đâu có là... người. Hơn thế nữa, có giận quá mà tìm thêm cho chúng mấy cái loại mặt khác thì khó có thể tránh khỏi bị mang tiếng là thiếu văn hoá. Thôi thì: tớ nhường cho các chị em ở chợ cá vậy nhé!

Sau đây là mấy lời góp ý chân thành

KÍNH GỬI CÁC VỊ LÃNH ĐẠO ĐẢNG NHÀ NƯỚC

(Về vấn đề phát huy dân chủ, thẳng thắn góp ý kiến xây dựng nhân dịp Đại Hội làn thứ XI)

- Học tập các vị lão thành cách mạng, học tập hàng loạt tướng tá đồng học, đồng ngũ với tôi từ trước 1945 đến giờ

Nhân danh... tôi, một cựu chiến binh, một cựu nhạc sĩ, một cựu đảng viên, một cựu nhà báo, một cựu giải thưởng nhà nước, một công dân hạng 3 mà có đủ loại huân chương do ông Hồ, ông Giáp, ông Lương ký, một lão già sắp chết xin thẳng thắn đề nghị với các chú 2 việc như sau: (xin lỗi được goi bằng "các chú" cho nó... thân mật vì các chú đều kém tôi trên dưới 20 tuổi và tham gia cách mạng sau tôi cả 3 - 40 năm)

1) Các chú phụ trách chính quyền nên nhớ lời của chú Nguyễn Tấn Dũng khi nhận chức thủ tướng tháng 10 năm 2006 đã hùng hồn hứa: "Tôi sẽ từ chức ngay nếu trong nước không chống được tham nhũng". Vậy thì chỉ riêng cái vụ Vinashin này, thực chất là một vụ tham nhũng tập thể, có bao che mặc, dầu từ năm 2005 đã có nhiều người báo động. Vậy thì còn chờ gì mà chú Dũng không xin từ chức giống như các ông tổng thống, thủ tướng nước Nhật, nước Hàn. Họ từ chức chỉ vì một dự án đưa ra không hợp với lòng dân mà thôi đấy! Làm được việc này, tên tuổi ông Dũng chắc chắn sẽ đi vào lịch sử. Nhất là ông sẽ làm gương cho những kẻ:

- Phụ trách giao thông mà giao thông chẳng suốt, kẹt xe, mãi lộ ngày một "tiến lên không ngừng".

- Phụ trách cầu đường thì cầu sập, cầu lộ cốt tre, đường lún.

- Phụ trách giáo dục thì cải cách thụt lùi, chất lượng đi xuống, học phí đi lên, giáo viên đi tắt, tiến sĩ bằng thật đi đêm, chưa tốt nghiệp lớp 10.

- Phụ trách văn hoá thì đậm đà bản sắc.... nước ngoài. Xì- tai (Style) sexy trên hết, chuyện tình Kiều Như Sợi xích, điện ảnh bắt chước xứ Hàn. Đùi, vú, rốn, háng hở hang, đĩ điếm đàng hoàng lên sóng của ông Tổng Hiến.

- Phụ trách cấp thoát nước thì biến mọi thành phố đều thành ao,hồ, sông ,suối... riêng Hà Nội thành Venice thối um...

và ông thủ tướng thì vẫn cứ kiên trì... "chẳng kỷ luật ai bao giờ" Vậy thì lần này thủ tướng Dũng đẹp trai hãy xung phong "Đổi Mới" xem sao?

Tất cả các vị này sẽ noi gương thủ tướng mà từ chức đồng loạt. Nước Việt Nam sẽ vang danh khắp thế giới vì lần đầu tiên có một nước trong số 4 nước còn do đảng cộng sản cầm quyền đã đi tiên phong trong việc biết xấu hổ vì đảng viên do mình cơ cấu đã phá hoại tan tành uy tín của mình trước bàn dân thiên hạ nên thể "theo nguyện vọng của nhân dân" xin tình nguyện rời chức vụ do tự nhận thấy không đủ khả năng, "thiếu tinh thần trách nhiệm gây hiệu quả nghiêm trọng". Khác hẳn với bên Tàu, bên Triều. Làm quan, làm vua suốt đời hoặc truyền từ đời ông sang đời cháu. 85 triệu dân Việt Nam và không ít những đảng viên kiểu Tống Văn Công, nhà văn Phạm đình Trọng, thiếu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh, đảng viên lão thành Nguyễn Văn Bé.... phải nhắm mắt mỉm cười trước khi về cõi chết.

2) Riêng về nội bộ đảng cộng sản Việt Nam, nhân danh một quần chúng, đối với những bọn cấp uỷ mặt mo, mặt dày này tôi xin thiết tha đề nghị:

a) Tuyệt đối không nên khai trừ bọn chúng vào.... quần chúng chúng tôi vì quần chúng chúng tôi không phải là cái bãi chứa DÒI BỌ.

b) Nhiệm vụ giáo dục cải tạo hoặc xử bắn chúng xin giành cho nội bộ đảng xử lí.

c) Nếu đảng không có biện pháp "cách li khỏi xã hội" bọn nội xâm này mà chỉ khai trừ ra quần chúng thì thì e rằng bọn chúng sẽ: từ làm mất uy tín của đảng không thôi, bọn chúng sẽ làm nhơ nhuốc cả dân tộc Việt Nam với 4000 năm lịch sử anh hùng là điều đã và sẽ còn xảy ra không thể nào cấm, che, bịt... mãi được nữa

Mấy lời góp ý thẳng thắn, chẳng có mục đích "chặt, chém" (Chữ của ông phó thủ tướng N.S.H khi có đại biểu quốc hội đề nghị miễn nhiệm ông Bộ trưởng CĐP) hay "lật đổ" gì. Mong các vị "quân sư quạt mo" chuyên theo dõi các blog lề trái hãy in bài này ra để các vị lãnh đạo cao nhất đọc được vì hàng ngàn lần góp ý của các vị lão thành cách mạng (kể cả của Võ đại tướng) cũng chẳng hề được báo "lề phải" nào đăng và tất cả đều bị vứt vô sọt rác. Cho nên chẳng có con đường nào khác ngoài cách tung lên mạng mà lên mạng thì các vị lãnh đạo cao nhất nước sợ không có thì giờ đọc hoặc chưa biết sử dụng con chuột.

------------------------------------------

Khinh trí thức

Nguyễn Hưng Quốc--VOA  Blog

Ở giới lãnh đạo Việt Nam, có một nghịch lý: một mặt, họ có vẻ chuộng bằng cấp, ai cũng có vẻ muốn có bằng cấp thật cao và tạo cơ hội cho các cán bộ dưới quyền có bằng cấp thật cao, kể cả bằng giả hoặc bằng dỏm; nhưng mặt khác, họ lại không che giấu được sự khinh bỉ cố hữu đối với trí thức.

Nói “cố hữu” vì nó gắn liền với bản chất giai cấp của đảng Cộng sản. Có lẽ không ai không biết câu ví trí thức với cục phân của Mao Trạch Đông tại cuộc hội nghị văn nghệ ở Diên An năm 1943. Mấy năm sau, câu nói ấy được du nhập vào Việt Nam và được giới văn nghệ sĩ, trí thức học tập ngay những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp.

Nhà văn Nguyễn Thành Long kể:

“Khi đọc tài liệu Văn nghệ Diên An của Mao Trạch Đông, tôi còn nhớ nguyên văn một câu gây ấn tượng dai dẳng trong tôi: ‘Trí thức là cục phân’. Chúng tôi phải tin theo điều này và tự phủ nhận bản thân mình.” (1)

Nhìn lại lịch sử Việt Nam từ năm 1945, đặc biệt, từ 1954 về sau, người ta có thể dễ dàng tìm thấy vô số bằng chứng về chính sách đối xử tàn tệ đối với giới trí thức, kể cả những trí thức được coi là cực kỳ xuất sắc, là những niềm tự hào hiếm hoi mà dân tộc Việt Nam có được. Thì cứ nhìn lại cuộc đời của Nguyễn Mạnh Tường (1909-1997), Trần Đức Thảo (1917-1993), Đào Duy Anh (1904-1988) và Trương Tửu (1913-1999) mà xem. Có thể nói họ là bốn đỉnh cao trong lãnh vực khoa học xã hội và nhân văn trước cách mạng tháng Tám. Người đầu tiên nổi tiếng là học giỏi (22 tuổi có hai bằng tiến sĩ ở Pháp) và là luật sư giỏi; người thứ hai được xem là triết gia duy nhất có tầm vóc quốc tế của Việt Nam cho đến thời điểm này; người thứ ba, bằng con đường tự học, trở thành một dịch giả, một sử gia, một nhà từ điển học và văn hoá học lừng lẫy; còn người cuối cùng là một nhà phê bình và lý thuyết văn học vừa uyên bác vừa tài hoa. Vậy mà, suốt mấy chục năm, dưới chế độ xã hội chủ nghĩa, tất cả đều bị hắt hủi, thậm chí, dập vùi một cách vô cùng tàn bạo. Họ không những đói, khổ mà còn bị nghi ngờ và khinh bỉ. Công việc duy nhất mà một vài người trong họ có thể làm được là dịch thuật. Nhiều khi dịch mà vẫn không được ghi tên trên tác phẩm mình dịch.

Tất cả chỉ được khen ngợi sau khi... chết.

Khi khen ngợi, người ta cũng tảng lờ đi những năm tháng họ bị ruồng rẫy.

Và người ta cũng tảng lờ đi là, cho đến sau này, nhiều tài năng khác, hay trí thức nói chung, vẫn tiếp tục bị khinh rẻ.

May, không phải ai cũng tự lừa mình hay lừa người khác như vậy.

Đã có nhiều người lên tiếng. Trước, lên tiếng ở những chỗ riêng tư. Sau, dần dần, họ lên tiếng một cách công khai.

Người lên tiếng nhiều và cay đắng nhất có lẽ là nhà phê bình Nguyễn Đăng Mạnh. Ông nói đi nói lại nhiều lần. Một lần, trong bài viết Phê bình văn học trong trong tình hình mới đăng trên báo Văn Nghệ (Hà Nội) số ra ngày 29-8-1987, ông viết: “Người ta thích nói một cách chung chung, nền văn học của ta đã trưởng thành, văn nghệ sĩ của ta là những chiến sĩ, những anh hùng, nhưng đối với văn nghệ sĩ thì coi như con nít”. Lần khác, trong một cuộc hội thảo bàn tròn do báo Văn Nghệ tổ chức cũng được tường thuật trên số báo vừa dẫn, ông lại nói: “Nhà văn cũng bị coi là con nít: sợ họ hư nên người ta thích bật đèn đỏ, đèn vàng, chứ ít khi bật đèn xanh cho văn nghệ phát triển”. Lần khác nữa, trong buổi họp mặt giữa Nguyễn Văn Linh, nguyên Tổng bí thư đảng, với khoảng 100 văn nghệ sĩ Hà Nội, vào tháng 10 năm 1987, Nguyễn Đăng Mạnh phát biểu: “Lãnh đạo khinh bỉ sâu sắc văn nghệ sĩ”. (2)

Sau này trong cuốn “Hồi ký” được phổ biến rộng rãi trên internet, Nguyễn Đăng Mạnh lại lặp lại ý kiến ấy khi nói đến sự kiện một số cán bộ lãnh đạo sử dụng một số cây bút đàn em để đánh phá những văn nghệ sĩ và học giả mà họ không thích:

“Trình độ văn hoá, trình độ nhận thức thấp tất đẻ ra lối lãnh đạo văn hoá một cách thô bạo. Chẳng hiểu gì cả mà dám can thiệp sâu vào chuyên môn [...]. Và họ khinh bỉ trí thức đến thế là cùng: không mời tôi và bất cứ một nhà nghiên cứu văn học nào đến để tham khảo ý kiến.” (3)

Liên quan đến chuyện khinh bỉ giới trí thức, những lời kể của Vũ Thư Hiên trong cuốn Đêm giữa ban ngày về Đinh Đức Thiện, em ruột của Lê Đức Thọ, khá thú vị:

“Trong cuộc đời không dài Ðinh Ðức Thiện đã giữ những chức vụ rất quan trọng - bộ trưởng Bộ Cơ khí và Luyện kim, Trưởng ban xây dựng Khu gang thép Thái Nguyên, Phó chủ nhiệm Tổng cục hậu cần, Tổng cục trưởng Tổng cục dầu khí, hàm thượng tướng. Ông ít học. Trình độ học vấn không quá bậc sơ đẳng. Thế nhưng Ðinh Ðức Thiện khinh trí thức lắm. Ông hạ lệnh cho các kỹ sư điện tính toán thời hạn lắp đặt đường dây cao thế Thái Nguyên - Hà Nội. Họ tính kỹ rồi báo cáo lên Ðinh Ðức Thiện: không thể dưới hai năm. Ông ta nghe xong liền nổi khùng: ‘Rặt một lũ ăn hại đái nát! Làm chó gì mà mất những hai năm. Tôi mà ra lệnh cho công binh làm ấy à, chỉ hai tháng là cùng. Tính với chả toán, tính như con c... Các anh lúc nào cũng cúi đầu làm theo sách vở của bọn thực dân đế quốc. Vào rừng chặt cây về mà làm cột, mắc điện vào. Là xong. Trí thức với chả trí ngủ!’ Người kể lại chuyện này là một kỹ sư tốt nghiệp Cao đẳng kỹ thuật thời Pháp, hôm ấy được nghe Ðinh Ðức Thiện trực tiếp quát mắng.

[...]

“Có một thời sự thiếu học được coi là niềm tự hào - người ít học là người có quá khứ trong sạch, không dính với thực dân, phong kiến. Ðinh Ðức Thiện tự hào về sự thiếu học của mình lắm. Ông vỗ ngực đồm độp: ‘Xem tao đây này, tao chẳng có cái bằng chó nào hết, thế mà tiến sĩ kỹ sư sợ tao một phép. Chúng nó ỷ có học, nhưng học gì lũ chúng nó, học vẹt ấy thì có, rời sách vở ra là chịu chết. Trí thức mà không có thực tế chỉ là cục c... Chính tao này, tao chỉ đạo kỹ thuật cho chúng nó, chứ ai? Nghe cái bọn quen bơ thừa sữa cặn ấy chỉ có mà ăn cháo, ăn cháo!’.” (4)

Đọc xong câu chuyện ấy, tự dưng tôi nhớ đến câu chuyện do Huỳnh Thúc Kháng kể trong cuốn Thi tù tùng thoại: Khi bị giam ngoài Côn Đảo, ông và một số người khác - toàn là dân khoa bảng chống Pháp – bị bắt đi đập đá. Thấy mọi người làm việc vụng về, tên cai ngục, vốn là một đứa vô học, cầm roi gõ vào đầu từng người hỏi: “Mày làm gì?” Người kia đáp: “Dạ, Cử nhân.” Hắn quất cho một roi, rồi nói :”Cử nhân nè!”. Hỏi người khác: “Mày làm gì?” Đạp: “Dạ, Tiến sĩ” Hắn quất cho một roi và nói: “Tiến sĩ nè!”.

Cứ thế, hết người này đến người khác.

Đau xót, Huỳnh Thúc Kháng làm bài thơ:

Tấn sĩ nhỉ hà vật
Ngôn ngữ thái ngạo mạn
Tặng nhỉ nhứt trường tiên
Sử tri ngã thủ đoạn

Ông tự dịch:

Tiến sĩ là cái gì
Ăn nói rất vô lễ
Cho mày một ngọn roi
Mày biết tay tao nhé!

Đọc, cứ tưởng như chuyện hài hước.

Vậy mà chúng có thực. Có thực, thời Pháp thuộc. Có thực, thời cách mạng. Và không chừng cũng có thực, cả đến tận bây giờ nữa.

Đúng không?

***
Chú thích:
Phong Lê (chủ biên) (1995), Cách mạng kháng chiến và đời sống văn học 1945-1854, Hà Nội: nxb Khoa học xã hội, tr. 527).